Кыргызстандагы эпидкырдаал канчалык курч болгонун билгиңиз келсе, жеке ишкер, ыктыярчы Улан Саламатовдун интервьюсун окуңуз.

Коронавирусту дарылоо протоколун иштеп чыгууда жетекчилик кылып, анын ишин координациялаган, Саламаттык сактоо министрлигинин башкы пульмонологу, профессор, Улуттук кардиология жана терапия борборунун Пульмонология жана аллергология бөлүмүнүн жетекчиси, КРдин пульмонологдор ассоциациясынын президенти, КРдин Премьер-министринин алдындагы илим боюнча кеңешинин президиумунун мүчөсү, Европа респиратордук коомунун, Америкалык торакалдык коомунун, Азия-Тынч океан респиратордук коомунун мүчөсү, ошондой эле көптөгөн эл аралык журнал жана коомдордун мүчөсү Талантбек Сооронбаев менен маектештик.

PR адисинин иши болуп көрбөгөндөй ар тараптуу. Бул кесип түрдүү боёкторго боёлуп, бир күнү экинчи күнгө окшобойт. PR адистерди тыңчыларга окшоштурса болот, алардын кылган иши көпчүлүк учурда көзгө көрүнбөйт. Бул кызмат ар бир компания, ишкана жана мекемелердин иши үчүн абдан маанилүү. PR адистерин өстүрүү, компанияларды ийгиликтүү жарнамалоо, дегеле ушул чөйрө тууралуу тубаса PR адиси ДИНАРА ОРОЗБАЕВА менен маектештик.

Пандемиянын эпкинин басаңдатууда  белгилүү ортопед, профессор Сабырбек Жумабековдун салымы чоң. Ал пандемия боюнча “KEREEZ” журналына интервью берди. 

Мезгил келип, курулуш тармагында да атаандаштык күч алды. Компаниялар биринен-бири ашынып, бири-бирине чакырык таштап, улам жаңыланып иш алып барууда. Ансайын Кыргызстан дагы көркүнө чыгып, көргөн көздү каныктырып жатат.

Мына ошол компаниялардын арасында заманбап технологиясы, өзгөчө дизайны жана кепилденген сапаты менен айырмаланган “Star Invest” курулуш компаниясы өзгөчө орунду ээлеп турат. Биз компаниянын башкы директору Нурбек Бердикулов мырза менен маек курганбыз.

- Биздин журнал балдар дарыгери менен биринчи жолу маек куруп жатат. Өзүңүз жана балдар менен иштөөдөгү өзгөчөлүктөр тууралуу айтып берсеңиз...

- Мен Эне менен баланы коргоо улуттук борборунда Бет-жаак хирургиясы бөлүмүндө илимий кызматкер болуп эмгектенем. Биздин бөлүм 15-16 жашка чейинки өспүрүмдөргө бет-жаак оорулары боюнча медициналык жардам көрсөтөт. Чоңдорго караганда балдар менен иштөөнүн бир канча өзгөчөлүктөрү бар, албетте. Ар бир балага жекече мамиле керек.

Бул чыгарылышта ишкерлик тууралуу “Ишкер” долбоорунун автору, кыргыздын мыкты уулдарынын бири Данияр Эмиль менен сүйлөшөбүз. Каарманыбыздын өмүр баяны, максаттары жана ойлору тууралуу төмөнкү маектен таанышыңыз.

- "Мээрим" телекөрсөтүүсүнө катышкан балдарды өлкө башчысы Сооронбай Жээнбеков менен жолуктуруп, белектерин алып, эмгегиңиздин үзүрүн көрүп турган чагыңыз. Куттуктайбыз! Бул жакшылыкты башынан баяндап берсеңиз...

- Биринчиден сиздерге терең ыраазычылык билдирем. Мен да өтө кубанычтамын. "Мээрим" көрсөтүүсүнө катышкан балдарды өлкө башчысына жолуктуруу биздин башкы кыялыбыз эле. Анткени, биз көрсөтүүнү эфирге тарта баштаганда эле Президентке жолугууну каалаган балдар, кыздар көп болгон.

- Токтокан Жолуевна, Жогорку Кеңеште депутат болуп турганыңызда эл тарабынан  демилгеленген  үй-бүлөдөгү зордук-зомбулукту болтурбоо үчүн мыйзам долбоорун  иштеп чыкканга катышып, аны парламентке алып чыгып, кабыл алынышына чон салым коштуңуз. Ага чейин дагы аялдар менен көп иштештиңиз. Азыркы кырдаал боюнча пикириңиз?

- Кыргызда “Ооруну жашырсаң, өлүм ашкере” деген сөз бар. Бул көйгөйдү канчалык жаап жашырбайлы, үй-бүлөдө болуп жаткан маселелер суу бетине калкып чыккан көбүктөй коомчулукка ашкереленип жатат. Чыныгы кырдаал ушундай. 2003-2010-жылдары Кыргызстанда аялдардын, балдардын, үй-бүлөлүк укуктарды коргоочу, гендердик теңчилик боюнча көп жакшы мыйзамдар кабыл алынды. Мен эл өкүлү катары гендердик теңчилик боюнча маселелерди козгоп, бир нече мыйзамдарды жазып Жогорку Кеңешке сунуштадым. Бардык депутаттар колдоп берген эле.

Белгилүү саясатчы Алмамбет Шыкмаматов быйылкы парламенттик шайлоого "Бир бол" партиясы менен барарын айткан. Ал пандемия, каатчылык, алдыда боло турчу парламенттик шайлоо жана пландары менен бөлүштү.

Алдыда боло турчу парламенттик шайлоого катыша турган айрым партиялардын курамы белгилүү болду. Анда тажрыйбалуу саясатчылардын катарын жаңы жүздөр толуктаган. Бул коомчулукта кызуу талкуу жаратып, мурда депутат болгон талапкерлердин кайрадан эл өкүлү болуп шайланып келишине нааразычылыктар айтылууда. Аталган маселеде Жогорку Кеңештин депутаты Аалы Карашевдин пикирин билип көрдүк.

— Аалы Азимович, азыр элди карантин бүтүп, өлкө кадимки жашоого качан кайтып келет деген суроо түйшөлтүүдө. Сиздин пикириңиз кандай?

— Алдын ала бир нерсе айтуу кыйын. Бардыгы өлкөдө жана дүйнөдө эпидемиянын жайылышынан көз каранды. Өкмөттүн алдында экономиканы сактоо же элдин аманчылыгын сактоо жолун тандоо турат. Учурда экинчи жолго басым жасалууда, бирок экономиканы такыр эле карабай коюуга да болбойт, себеби миллиондогон жарандардын жашоосу экономикадан көз каранды. Өлкөдө вирустук инфекциянын жайылуусуна каршы Өкмөттүк штаб жана Саламаттыкты сактоо министрлиги иштеп жатат. Алар бардык аспекттерди эске алып жатат деп ишенем.

Тилекке каршы, мыкты уюштурулган онлайн окутуу да натыйжалуулугу жагынан кадимки окутууга жетпейт. Изилдөөлөргө таянсак, онлайн курстарда окугандардын 15% гана сабакты жакшы түшүнөт, жана аны жогорулата алат. Калган 85% болсо көңүл бурууну жоготушат, сабакка кызыгуусу жана катышуусу бара-бара төмөндөйт. Планетанын бардык окуу жайлары онлайн-окутууга өткөн пандемиянын шартында ата-энелердин окутуу процессиндеги ролун кайра карап чыгуу абдан маанилүү. Мында кеп ата-энелердин балдарынын сабакка өз убагында улангандыгын текшерип туруусунда эмес, такыр башкада... Карантин шартында балдардын окуудагы жетишкендигин кантип көтөрсө болору тууралуу БААУнун Инновациялык колледжинин Башкы директору Чыңгыз Шамшиев ата-энелерге кеп-кеңеш айтты. Бул кеңештерди колдонуу менен сиз балаңыздын окуудагы жетишкендигинин төмөндөшү эмес, өскөнүн байкайсыз.

Коронавирус пандемиясы адамдарды психологиялык жактан да сындырды. Учурда көпчүлүк психологдун жардамына муктаж болуп турат. Окурмандардын суранычын эске алып, Kereez журналы психолог, гештальт-терапевт, Кыргыз-Орус билим берүү академиясынын окутуучусу Пукаев Виталийдин интервьюсун жарыялайт.

Эгер ата-энелер балдарына окууда көмөктөшсө, жетишкендиктер бир кыйла жогору болору белгилүү. Ага карабастан, бүгүнкү күнгө чейин көптөгөн өлкөлөрдө мунун күнгөй-тескейи изилденип келет. Ата-энелер окуу жараянына кандай тартылышы мүмкүн жана бул баланын жүрүм-турумуна, ден соолугуна, ийгилигине, дегеле жашоосуна кандай таасирин тийгизет. Бул тууралуу биздин журналга Борбордук Азиядагы Америка университетинин Инновациялык колледжинин академиялык маселелер боюнча PhD директору Жылдыз Нишарапова айтып берди.

Биздин маек төрүбүздүн коногу - Кыргыз Республикасынын эл артисти, белгилүү актриса Айтурган Темирова. 

- Саламатсызбы, Шайлообек мырза? Качан караба мелдештерде жүрөсүз. Учурда эмне менен алексиз?

- Саламатчылык. Ооба, туура айтасыз. Машыктыруучулар тынымсыз машыгып, мелдештерге байма-бай барып тапталып турушу керек. Тажрыйбанын молдугу жаңы жеңиштерге жетелейт. Беттеш учурунда спортчунун кемчиликтерин байкап, ошонун үстүнөн иштейбиз. 2020-жылдын май айында Францияда бокс боюнча дүйнөлүк чемпионат болмок. Ал жерден Токиодо өтүүчү Олимпиадага лицензия берилмек. Биз бул биринчиликке абдан даярданган элек. Бокстан жок дегенде эки жолдомо алабыз деген илгери үмүт бар болчу. Коронавирус пандемиясына байланыштуу Олимпиада 2021-жылга жылдырылды. Учурда спортчулар физикалык гана даярдыктардан өтүүдө.

Учурда Адилет Канымет Будапешттеги Корвин атындагы университетте окуйт. Ал буга чейин ири компанияларда иштеген. Каарманыбыз Чехия, Хорватия, Италия, Ватикан, Сербия, Польша, Грузия, Австрия жана Нидерланды өлкөлөрүнө саякаттап, ишкерликтин сырларын үйрөнүп жүрөт.

Кыздары кыйын кыргыздын. Мындан эки жыл мурда кыргыз спортунда Айдай деген ысым жарк этти. Астанада өткөн грэпплинг боюнча дүйнөлүк биринчиликте кыргызстандык балбан кыз Айдай Орозбекова чемпион аталды. Ал Sports Awards – 2019 Кыргызстандагы башкы спортчуларды сыйлоо салтанатында мыктылардын катарына кирди. Өзү мектеп окуучусу экенине карабай келечекке ишенимдүү кадам таштап, дүйнөлүк аренада Кыргызстанды даңктаган, жылдызы жанып келе жаткан спортчу кыз максаттары менен бөлүштү.

Саясий карьерасында бардык баскычтарды басып өтүп, аткаруу бийлигинде көптөгөн ийгиликтерди жаратып, эми мыйзам чыгаруу бийлигинде бир топ коомго пайдалуу мыйзам долбоорлорун иштеп чыккан, Жогорку Кеңештин депутаты Аалы Карашев "Kereez" басылмасына кенен интервью берди.

Дамира Алимжанова  аялзатындагы бардык мыкты сапаттарды алып жүргөн, кандай жумуш болбосун  жеткире аткарган, баштаган ишинин аягына чыкмайын  жаны тынбаган, өжөр жана күчтүү кыргыз айымдардын катарын толуктап турат. Мыкты  жана уюштургуч жетекчи, өмүр шеригинин ардактаган айымы, балдардын мээримдүү энеси. Азыр ал балдарга бай, анткени, иштеп жаткан  мекемедеги жүздөн ашуун бала аны “апа” деп аташат. Сыртынан угуп,  элдин жакшы пикиринин негизинде Дамира айымга  собол таштап, жооп алганга аракет кылдык.

Мындан 8 жыл мурда КЖ ИНФО маалымат агенттигин түптөп, кыргыз ЖМКсында алгачкылардан болуп жаңы форматта иштеп баштап, учурда Кыргызстандагы алдыңкы Kabarlar.kg маалымат агенттигинин жана Үмүт ТВ телеканалынын жетекчиси Үмүт Мукамбетова жеке ийгиликтери менен бөлүштү. 

Арстанбек Саргалдаев 20 жылдай Америка Кошмо штаттарында жашап, ал жакта жеке транспорттук фирмасын жана “Мурас” кыргыз-америкалык альянсын түптөгөн. Капыстан кинематография дүйнөсүнө аралашып калып, бул тармактын да майын чыгара иштеп, ал негиздеген MEDIA LAB продакшн студиясы учурда Кыргызстандын медиа чөйрөсүндө алдыңкы сапка чыга алды. MEDIA LAB продакшн студиясы сапаттуу видеоконтенти менен өзгөчөлөнүп турат. Арстанбек Саргалдаев “Kereez” журналына медиа бизнестин сырлары менен бөлүштү.

Турдуева Азиза Суюмбаевна – тарых илимдеринин кандидаты, саясат таануучу, дипломат, кезинде Эркин Европа/Азаттык үналгысынын Прагадагы баш кеңсесинде жана Бишкектеги өкүлчүлүгүндө, БУУнун Өнүктүрүү программасынын Кыргызстандагы долбоорлорунда, Тышкы иштер министрлигинде, Улуу Британиянын Тынчтыкты жана согушту чагылдыруу институтунун Бишкектеги кеңсесинде иштеп, Ош облусунун губернаторунун орун басар кызматын аркалап келген. Учурда Кыргыз Республикасынын Президентинин Аппаратынын алдындагы Кыргызстан элинин тарыхый жана маданий мурастарынын “Мурас” Фондунда эмгектенет.

Монтессори билим берүү жөнүндө уксаңыз керек? Биз Монтессори-педагогика жана анын Кыргызстандын билим берүү системасындагы орду тууралуу кененирээк билүү үчүн Монтессори-педагог Жанар Тургунбекова менен маектештик. Алгач, BILIMKANA – Кыргызстанда 6-9 жаштагы жеткинчектер үчүн Монтессори мектеп ачкан биринчи уюм экендигин белгилеп кетүү зарыл. Буга чейин Монтессори бала бакчаны бүтүргөн наристелер Монтессори мектеп жок болгону үчүн системадан сырткары окуп келишкен. Жанар Тургунбекова дүйнөдө абдан популярдуу жана көпчүлүк өлкөлөрдө кабыл алынган Монтессори системасы тууралуу айтып берди.

Апам фармацевт болгону үчүн бала кезден дары-дармектин жытын таанып чоңойдум. Жогорку класста окуп жүргөндө, медициналык билим алууга өзгөчө шыктанып калдым. Адамдарды дарылап, дарттан арылтып, өмүр үчүн күрөшүүнү самадым.

Эл арасында биз билбеген бычакка сап эр-азаматтар көп. Алар элинин жеңилин жерден, оорун колдон алып ар тараптан көмөк көрсөтүп, ошол эле учурда өлкөнүн өнүгүүсүнө да салымын кошуп келишет. Тестиер кезинен эмгекке бышып, анын арты менен иши арбып, жогорку кызматтарга чейин жетип, бир канча республикалык сыйлыктарга жана Өкмөт башчысынын ардак баракчасына татыктуу болуп, элине кызмат өтөп келе жаткан меценат Исманали Жороев менен маек курдук.

Поступая в АУЦА, абитуриенты уже имеют записанные в блокноты и телефонные заметки, цели. Многие из них знают, как много возможностей предоставляет наш университет и стараются по максимуму использовать их. Шероз Мирпочоев, когда-то был именно таким абитуриентом.

Генеральный секретарь Национального олимпийского комитета КР Саламат Эргешов рассказал о деталях соглашения с компанией Tectop, которая будет шить форму для сборной Кыргызстана для участия в Летних Олимпийских играх 2020 года в Токио (Япония), а также об обязанностях спортсменов.

Заманбап окуу мекемелеринин директорлоруна оңой эмес. Татаалдыгы – жашоонун, замандын тез өзгөрүп баратышында. Эмнеге умтулуп жатабыз? Кимди тарбиялап жатабыз? Жыйынтыгы кандай болот? Заманбап билим берүү процессинин “продукту” кандай болушу керек? Заманбап башкаруучу – бул стратег, ишкер жана дипломат.